آموزش و تدریس ساز کمانچه

آموزشگاه موسیقی

از اواسط دوره ناصری در عهد قاجار بود که با آمدن ویلن به ایران

و آشنایی هنرمندان ایرانی با این ساز , به تدریج جایگاه کمانچه در بین اساتید , کم رنگ شد.

اکثر کمانچه نوازان به سوی ویلن رفتند و جالب این که ابتدا آن را نیز به شیوه کمانچه می نواختند و به دلایلی از جمله

اینکه, ویلن سازی غربی بود و صدای نسبتا واضح تری در مقایسه با کمانچه داشت

(به قول روح الله خالقی «صدای تودماغی» کمانچه) , کم کم در موسیقی ایرانی رواج پیدا کرد.

کمانچه , این ساز اصیل ایرانی , رو به نابودی بود.

تا اینکه اصغر بهاری به پیشنهاد استاد خالقی , کمانچه نوازی را گسترش و آن را دوباره احیا نمود تا جایی که نسل امروز کمانچه نوازان ما, همگی خود را مدیون وی و فعالیتهایش می دانند.

کمانچه, سازی است شهری و جزو گروه سازهای زهی – آرشه ای محسوب می شود.

این ساز ظاهری بسیار زیبا دارد که دارای ۴ قسمت اصلی است:

۱) کاسه
۲) دسته
۳) پایه
۴) کمان

 

• نوازندگی کمانچه

  کاسه آن تقریبا کروی شکل است که قسمتی از آن برداشته شده و روی آن پوست کشیده می شود.

• روی پوست, خرک کوچکی شبیه به خرک تار و سه تار ولی نه کاملا عمود بر سیم ها, قرار گرفته.

• دسته کمانچه, تو پر بوده که به طور نامحسوس با شکل مخروط وارونه درست شده و فاقد دستان (پرده) است.

• طول دسته ۳۱ تا ۳۸ سانتی متر, با قطر ۳ الی ۵/۴ سانتی متر است.

 

برای کاسه کمانچه که به صورت چند تکه تَرَکی و یک تکه است, از یکی از چوب های افرا, توت, جوز هندی و یا گردو

و با پوست بره تو دلی و یا شکمبه گوسفند و برای آرشه آن نیز , از چوب درخت خیزران یا چوب عناب یا گردو به همراه موی اسب , استفاده می شود.

قطر دهانه کاسه ۵/۹ تا ۱۰ سانتی متر , عمق آن ۱۲ سانتی متر و ضخامتش بین ۵ تا ۷ میلی متر است.

در قسمت پایین کمانچه, معمولا پایه نسبتا بلندی (به طول ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر) نصب می کنند که نوازنده , این پایه را برای سهولت در نوازندگی , بر رو یا بین پاهای خود قرار می دهد.

طول کمانچه بدون این پایه فلزی , ۶۵ سانتی متر است.

قسمت بالای دسته , از چوب درخت گردو و در ناحیه انگشت گذاری , از چوب فوفل است و با استخوان , شاخ و یا صدف تزیین می شود.

کمانچه در قدیم ۳ سیم داست (می – لا – ر) و به احتمال زیاد بعد از ورود ویلن به ایران , سیم چهارم نیز به آن افزوده شد.

کوک و فاصله صدایی این سیمها با یکدیگر , در دستگاههای مختلف, تغییر می کند ولی معمولترین کوک آن بدین صورت

است که سیمهای اول و دوم نسبت به یکدیگر , فاصله چهارم یا پنجم داشته و سیم سوم , یک اکتاو بم تر از سیم اول و

سیم چهارم , یک اکتاو بم تر از سیم دوم است.

سیمهای کمانچه در قدیم, از جنس ابریشم تابیده شده بود ولی بعدها سیمهای فلزی, ماندولین و همینطور سیم های ویلن, جای آن را گرفت.

کمانچه نواز در حین اجرا , ساز را در حول محوری که پایه باشد , می چرخاند و همین عمل , تماس آرشه را با سیم ها آسانتر می کند.

نوازنده, معمولا ساز را با دست چپ خود گرفته و با انگشتان همان دست, روی سیم هایی که در طول دسته قرار دارند را مالش می دهد و آرشه را که با دست راست خود گرفته , به سیمها تماس می دهد.

بسیاری از صدا دهی کم و خش دار کمانچه انتقاد می کنند (البته امروزه, دیگر این مشکل کمانچه تا حدودی رفع شده است)

ولی در واقع باید اذعان داشت که کمانچه یکی از خوش صدا ترین و دلنشین ترین سازهای ایرانی است.

این ساز, تمام فواصل کروماتیک موسیقی ایرانی را دارا می باشد و به همین دلیل علاوه بر تکنوازی, نقش همنوازی را نیز در گروههای کوچک و بزرگ به خوبی می تواند ایفا کند.

مهمترین کمانچه نوازان از گذشته تا به حال عبارتند از:

باقر خان رامشگر , حسین خان اسماعیل زاده , حسین یاحقی , اصغر بهاری , رحمت الله بدیعی , کامران داروغه ,

داوود گنجه ای , علی اکبر شکارچی , کیهان کلهر , سعید فرج پوری

آموزش و تدریس ساز کمانچه

---

  آموزشگاه موسیقی – بهترین آموزشگاه موسیقی  – آموزشگاه موسیقی شرق تهران پیروزی  – آموزشگاه موسیقی در شرق تهران – آموزشگاه موسیقی خیابان پیروزی  – آموزش موسیقی کودک – آموزش موسیقی برای کودکان – کلاس موسیقی – آموزش گیتار – آموزش پیانو – آموزش ویولن – آموزش سه تار – آموزش سنتور – آموزش آواز – آموزش آواز سنتی – آموزش آواز ایرانی – آموزش سلفژ – آموزش صدا سازی – آموزش وزن خوانی – آموزش کاخن – آموزش تنبک – آموزش عود – آموزش کمانچه – آموزش تار – آموزش نی – آموزش درام – آموزش پرکاشن – آموزشگاه موسیقی پیروزی – استاد آواز علی زند وکیلی – آموزش و تدریس ساز کمانچه

آموزشگاه موسیقی