تاریخچه و جایگاه بداهه نوازی

بسیاری از دست اندركاران موسقی به خصوص آنها كه دستی در آهنگسازی دارند، با بداهه نوازی میانه خوبی ندارند، حتی برخی

بداهی نوازی را معادل بازكردن دهان و صحبت كردن بدون فكر و برنامه از پیش تعیین شده می دانند،اما اگر نگاه كوتاهی به تاریخ

موسیقی بیندازیم به دفعات با ماجراهای خلق آثار ارزشمند موسیقی به صورت بداهه برخورد خواهیم كرد.

در واقع اگر تنها به دو نكته توجه داشته باشیم، خواهیم دید كه خلق آثار موسیقی به صورت بداهه نیز می تواند قابل احترام و یا

حتی با ارزش تر از آثاری باشد كه به روش های آكادمیك خلق و تهیه شده اند به شرط انکه اصول موسیقایی در انها رعایت شود.

به این دو نكته توجه كنید:

۱) بداهه نوازی دانش و توانایی های یك آهنگساز تمام عیار و حرفه ای را دارد.

۲) بداهه نواز تمام مراحلی كه آهنگساز معمولی باید به صورت آكادمیك در مدت زمان قابل ملاحظه ای طی كند تا به یك اثر هنری

برسد را در ذهن خود می پروراند و در حین اجرای موسیقی طی كرده آن را اجرا می كند.

🎼 باخ ـ Johann Sebastian Bach

باخ در زمان حیات شهرت چندانی در مقام آهنگساز نداشت و معمولا برچسب كهنگی سبك و از مد افتادگی به آثارش زده می شد اما

پس از یكصد سال با كشف آثار او و مشخص شدن ارزش هنری آنها، امروزه نه تنها او را به عنوان یك نابغه موسیقی می شناسند

بلكه نام او به عنوان بزرگترین بداهه نواز اروپا شهرت جهانی دارد.

در تاریخ موسیقی آمده است كه زمانی یكی ازنوازندگان مشهور ارگ اهل كشور فرانسه برای مقابله با باخ به شهر آمده بود، اما او به

محض شنیدن صدای ساز او از دور دست، هنگامی كه تنها در حال گرم كردن خود برای مسابقه بود، بدون آنكه وارد كلیسا شود با

قطار بعدی شهر را ترك كرد.مهارت بداهه نوازی باخ، نقطه قوت آموزش هایش بود، او معمولا به منظور اینكه به شاگردانش معنای

فی البداهه ساختن را به صورت عملی نشان دهد، معروف ترین آثارش را در چند نسخه متفاوت می نوشت و از شاگردانش می

خواست كه آنها را اجرا نمایند. (از همین جا می توان به این نكته پی برد كه بداهه نواز معمولا طرحی از موسیقی مورد نظر خود را در

ذهن دارد و به هنگام اجرا آن را به گونه ای متفاوت- از زوایای مختلف- می نوازد.)

🎼موتزارت ـ Wolfgang Amadeus Mozart

حتی اگر تاریخ موسیقی را مطالعه نكنیم و تنها به تماشای فیلم Amadeus- با قبول مستند بودن- بسنده كنیم، بدون شك متوجه

محبوبیت موتزارت برخلاف باخ، در دوران زندگی اش خواهیم شد. اما موتزارت نیز در ابتدا در مقام یك بداهه نواز، كسی كه به سرعت

می تواند ایده های موسیقی را پرورش داده و اجرا كند به شهرت رسید و بعدها با بزرگ تر شدن و پختگی در مقام آهنگساز و احیانا

نوازنده پیانو شهرت یافت.در قسمتی از زندگی موتزارت می خوانیم روزی قرار بر این بود كه او به همراه كلمنتی (Muzio Clementi)

در یك مسابقه نوازندگی پیانو در مقابل پاپ به نوازندگی بپردازند و جالب اینجا بود كه قسمت انتهایی مسابقه، اجرای همزمان بداهه

نوازی توسط دو موسیقیدان مشهور زمانه بود.

🎼 بتهوون ـ Ludwig Van Beethoven

بتهوون نیز همانند موتزارت در ابتدا به خصوص در وین شهرت آهنگسازی نداشت، اما در همان ایام به عنوان یك بداهه نواز بی مانند

مورد تحسین قرار می گرفت. در واقع پس از گذشت ده سال كامل از محبوبیت او به عنوان یك بداهه نوازی برجسته در شهر وین،

آوازه نبوغ او در موسیقی و آهنگسازی به تدریج به گوش جهانیان رسید. این هنرمند برجسته تا آخر عمر بسیاری از كارهای بزرگ خود

را با بداهه نوازی تهیه كرد.یكی از بزرگترین آرزوهای بتهوون ملاقات با موتزارت و شاگردی او بود ولی همانطور كه می دانید متاسفانه

این دو تنها یك بار در مهمانی با یكدیگر روبه رو شدند و بتهوون از این تنها فرصت دیدار موتزارت استفاده كرد و از او خواست تا نت

هایی برای بداهه نوازی در اختیارش قرار دهد. در همین زمان هنگامی كه بتهوون به نوازندگی مشغول بود، موتزارت به همكارش

توماس اتوود (Thomas Attwood آهنگساز و نوازنده ارگ انگلیسی) تاكید كرد «شهرت این جوان روزی زبانزد خاص و عام خواهد

شد.»

🎼شوبرت ـ Franz Schubert

علاقه بیشاز حد شوبرت به آواز و موسیقی با كلام باعث شده بود كه او نیز ابتدا به عنوان یك بداهه نواز ماهر پیانو در موسیقی مطرح

شود. حتی در تاریخ می خوانیم كه او بسیاری از اوقات در كافه ها و مراكز تجمع مردم به نواختن پیانو می پرداخت

🎼 شوپن ـ Fredric Chopin

شواهد زیادی در دست است كه شوپن نیز بیشتر قطعات خود را به صورت بداهه و پشت ساز تنظیم نموده است. هر چند او به دلیل

خصوصیات اخلاقی و روحی كه داشت كمتر در جمع به بداهه نوازی می پرداخت و تنها در حضور دوستان و نزدیكان دست به ابتكار میزد

---

تاریخچه و جایگاه بداهه نوازی